Dostępnik o tej nowej ustawie
Wszyscy piszą o tej nowiutkiej ustawie, która weszła w życie 28 czerwca 2025 roku. Chodzi o tę o dostępności produktów i usług. No to ja też, chociaż trochę inaczej.
Miałem krótką przerwę w pisaniu Dostępnika. To jednak wcale nie znaczy, że nie trzymałem ręki na pulsie i obijałem się. Postanowiłem podzielić się z Tobą urobkiem w obszarze polskiego prawa o dostępności.
Nie tylko ta ustawa istnieje!
Jeżeli dla Ciebie prawo o dostępności zaczęło się 28 czerwca, to musisz wiedzieć, że historia jest o wiele dłuższa i bogatsza. Pisałem ostatnio podręcznik zawierający przegląd takich przepisów, w tym ich hierarchię. No i z tych dociekań wyszło mi, że ta gałąź prawa jest już całkiem mocno rozbudowana. Na tyle, że może lepiej pokazać ją na schemacie.
Posiedziałem i wymyśliłem, że użyję do tego Mermaid. To taki format tekstu, w którym można opisywać tekstowo grafy, wykresy, schematy blokowe, a nawet wykres Gantta. Myślałem też o grafowej bazie danych, ale na razie odpuściłem. Poczytałem dokumentację, popytałem AI i jakoś poszło.
Co jest w tym grafie?
W Mermaid tworzę sobie węzły (nodes), którymi są akty prawne i oficjalne wytyczne. Do każdego węzła dodałem pełną nazwę i łącze do oficjalnego aktu prawnego. Etykiety klocków musiały być krótkie, więc pomysł z tooltipami wyświetlającymi pełną nazwę był chyba najlepszy.
Węzły połączyłem ze sobą krawędziami (edges), a dla niektórych dodałem także rodzaj połączenia. Są to na przykład transpozycja, delegacja, odwołanie, norma techniczna. To po to, aby można było łatwo zrozumieć, na czym polega zależność między różnymi dokumentami.
Do tego wszystkiego dodałem hierarchię aktów prawnych, na szczycie której jest Konstytucja RP, niżej umowy międzynarodowe i prawo unijne, a jeszcze niżej ustawy. Ustawy są uporządkowane w kolejności od kodeksowych do zwykłych. Jeszcze niżej są rozporządzenia i inne akty wykonawcze. Najniżej są normy techniczne i wytyczne. No i robi się gęsto.
A jak wygląda?
Mój wybór formatu Mermaid wziął się nie tylko z tego, że jest pod spodem tekstowy. Ważne było dla mnie także to, że Github potrafi wyświetlać taki schemat na stronie internetowej. Możesz go obejrzeć w tym miejscu.
Niestety - same schematy Mermaid po wyrenderowaniu nie są dostępne. Jeżeli zatem potrzebujesz alternatywy tekstowej - pobierz plik lawmap.mmd w wersji źródłowej. Nad wykresem możesz kliknąć "Download raw file" i powinien się uruchomić proces pobierania.
W Mermaid pracują obecnie nad zwiększaniem dostępności wykresów. Zamierzają intensywnie wykorzystywać WAI-ARIA w generowanych plikach SVG. To chyba dobra ścieżka, chociaż na razie efektów jeszcze nie ma.
Co dalej?
Graf nie jest kompletny. Już teraz mam w głowie kolejne elementy do dodania. Im dłużej o tym myślę, tym więcej przepisów sobie przypominam. Czasem dostępność jest w nich marginalna, a czasem dość istotna. Nie mam też pewności, czy wszystko się prawidłowo wyświetla, a linki prowadzą w dobre miejsca. Chciałem jednak zdążyć na dzisiaj, żeby opisać go w Dostępniku. Jeżeli znajdziesz błąd lub brak w grafie - daj mi proszę znać. Myślę że wielu osobom przyda się takie ogólne spojrzenie na przepisy o dostępności.
Licencja jest otwarta, więc możesz pobrać sobie plik i opublikować go u siebie. Będzie mi niezmiernie miło, jeżeli wspomnisz o mnie w testimonialach. Do pobrania jest także gotowy plik SVG, który też możesz opublikować. Nie wiem jak często będę go aktualizował, więc uważaj z tym.
Wieści o dostępności
Dużo się dzieje, a ja chcę wrócić do początku maja. Mam już wszystkie nagrania wystąpień na AutomaticA11y 2025 i dzielę się nimi z Tobą. Przypomnę przy okazji, że filmy nagrała, zmontowała i opatrzyła napisami Fundacja Kinematograf. Jeżeli potrzebujesz zarejestrować jakieś wydarzenie, nagrać film lub reklamówkę - serdecznie polecam. Nie wiem ile biorą, bo od początku filmy z AutomaticA11y robili mi za dziękuję. A oto filmy:
I to by było na tyle. Strasznie dzisiaj gorąco i już potrzebuję się schłodzić. Na specjalne życzenie Piotra Kowalskiego - napiszę o czymś fajnym ze świata. Na granicy polsko-niemieckiej obywatele wzięli sprawy w swoje ręce i zajmują się oczyszczaniem Polski z niebezpiecznych uchodźców i imigrantów. A oni nie tylko są niebezpieczni, ale do tego wyrachowani. Przykładem niech będą cwaniaki z Etiopii, którzy specjalnie dali się porwać, żeby oskarżać potem Polaków. A trzeba się bronić, bo będzie ich coraz więcej! 46 stopni upału to już nie tylko afrykański interior, ale Hiszpania, Włochy, Turcja i Grecja. Nie wiem, czy to są informacje najlepsze z możliwych, ale skoro Piotrek tak chciał... Jeżeli jesteś już w tym miejscu, to przypominam Ci, że możesz mi postawić kawę. O ile nie oburzył Cię ten akapit. Po kawach poznam, kto ze mną:)