Dostępnik o przeglądarkach internetowych i nakładkach dostępności

Nie jest Ci potrzebny widżet do zmieniania wielkości tekstu, zmiany kolorów i czcionek. To wszystko znajdziesz we własnej przeglądarce internetowej.

Na początek - szczęśliwego nowego roku 2024! Ten rok będzie dłuższy od poprzedniego, a zatem możemy w nim więcej zrobić. Chodzi jednak o to, żeby robić dobro, a nie zło. Niektórzy o tym zapominają, na przykład Putin. My jednak jesteśmy po jasnej stronie mocy.

Od pewnego czasu nosiłem się z napisaniem tekstu o zbędności widżetów dostępności, a przede wszystkim o zbędności tak zwanych overlay. Chodzi o te paski, gdzie użytkownik strony może powiększyć lub zmniejszyć wielkość tekstu i zmienić kolorystykę strony. Te rozwiązania są zbędne, bo są już wbudowane w przeglądarki internetowe. Użytkownik sam sobie konfiguruje te ustawienia i nie musi dostosowywać każdej strony od nowa.

Zainspirowało mnie rozwiązanie, jakieznalazłem na stronie Web Accessibility Initiative, gdzie jest link dotyczący zmiany wielkości tekstu i kolorów, ale wcale nie otwiera się tam zestaw ikonek z literkami i innymi obrazkami. Bardzo udany pomysł. Za jakiś czas zaproponuję takie coś do wykorzystania przez każdego.

Sam fakt, że takie rozwiązanie jest na stronie WAI, świadczy o stosunku do widżetów. W końcu to właśnie WAI tworzy Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). I chociaż w wystarczających technikach wskazują na widżety jako na jedno z rozwiązań, to jednak sami ich nie używają. A zatem do rzeczy.

Regulowanie wielkości tekstu

Są już pewne standardowe rozwiązania, działające we wszystkich popularnych przeglądarkach. Regulowanie wielkości tekstu należy właśnie do nich. Do tego działają te same skróty klawiszowe:

• powiększanie tekstu: Ctrl + (plus)

• zmniejszanie tekstu: Ctrl - (minus)

• przywrócenie oryginalnej wielkości: Ctrl 0

W komputerach od firmy Apple zastąp klawisz Ctrl klawiszem Cmd i też będzie działać. Sprawdziłem w 4 różnych przeglądarkach, a dodatkowo przejrzałem opisy przeglądarek, których nie używam, w tym Opera i Vivaldi. Tam te skróty też powinny działać.

A jeżeli do tych skrótów dodasz klawisz Alt, to uzyskasz efekt zoomu, czyli powiększenia wszystkiego, a nie tylko tekstu.

A co, jeżeli to nie działa lub działa wadliwie? No cóż… Jak to pisał nasz wieszcz - z piasku bicza nie ukręcisz. Jeżeli strona jest źle napisana, nie jest responsywna lub wręcz zablokowana przed zmianami wielkości, to już nic nie omoże.

Tryb do czytania

Coraz powszechniejszą funkcją w przeglądarkach jest tryb do czytania. Pozwala na wyświetlenie głównej treści na podstronie, usuwając jednocześnie interfejs, reklamy i inne przeszkadzajki. Co więcej - ten tryb pozwala na dostosowanie sposobu wyświetlania tekstu na stronie.

W przeglądarce Firefox uruchomisz ten tryb klawiszem F9 lub przyciskiem na pasku narzędzi. Po włączeniu trybu do czytania możesz dostosować krój i rozmiar czcionki, szerokość kolumny, interlinię i wybrać jeden z gotowych motywów kolorystycznych. Wybór nie jest szeroki, więc może się okazać że nie znajdziesz idealnego. Treść artykułu możesz także odsłuchać za pomocą syntezatora mowy zainstalowanego w systemie.

W przeglądarce Edge tryb do czytania także uruchomisz skrótem F9 lub przyciskiem na pasku narzędzi. W trybie do czytania jest kilka ustawień. W preferencjach tekstu możesz wybrać krój i wielkość czcionki, odstępy w tekście i schemat kolorystyczny. Zestaw jest bardzo podobny do tego w Firefox. W preferencjach czytania możesz wybrać ustawienie fokusu podświetlającego fragment tekstu. Treść artykułu możesz także odsłuchać. Synteza mowy jest rewelacyjna. Czytanie możesz w każdym momencie wywołać skrótem klawiszowym Ctrl Shift U.

W przeglądarce Chrome taki tryb też istnieje, chociaż trzeba go oddzielnie włączyć. Teraz opiszę Ci krok po kroku, jak to zrobić.

1. Uruchom przeglądarkę Chrome.

2. W polu adresu wpisz chrome://flags.

3. Znajdź pozycję Reading Mode i wybierz opcję enabled.

4. Teraz kliknij przycisk Relaunch i gotowe.

Nie mam pojęcia, dlaczego ta funkcja jakoś nie może wyjść z fazy eksperymentu, bo tkwi tam od lat.

Działa właściwie tak samo, jak ta z Firefox i Edge.

Może być tak, że przycisku do trybu czytania nie ma lub jest wygaszony. Oznacza to najczęściej, że strona nie nadaje się do przetworzenia i wyświetlenia w tym trybie. Najczęściej z winy twórcy strony internetowej.

Inne ustawienia

Jak pogrzebać w ustawieniach przeglądarek, to można tam znaleźć kolejne funkcje. W szczególności te odpowiadające z widoczność fokusu klawiatury.

W Firefox istotnymi są powiększaj tylko tekst i podkreślanie wszystkich odnośników. Ta pierwsza pozwala zdecydować, czy domyślnym trybem jest powiększanie tekstu, czy wszystkiego. Druga wyróżnia fokus klawiatury.

W ustawieniach przeglądarki Edge jest specjalna sekcja poświęcona poprawianiu dostępności, która nazywa się Ułatwienia dostępu. Znajdziesz tam między innymi: Pokaż kontur o wysokiej widoczności wokół obszaru fokusu na stronie i Pobierz opisy obrazów od firmy Microsoft dla czytników zawartości ekranu. Ta pierwsza to właśnie widoczny fokus, chociaż nazwa jest dość zawiła. Druga przeznaczona jest dla użytkowników czytników ekranu, czyli przede wszystkim osób niewidomych. Przeglądarka próbuje rozpoznać grafiki nie posiadające tekstu alternatywnego, żeby wygenerowany opis przekazać użytkownikowi. Działa to dość słabo, chociaż czasem się przydaje.

W Chrome jest analogiczna zakładka w ustawieniach. Tam wyróżnianie fokusu klawiatury nazywa się z kolei Podświetlaj zaznaczony obiekt. Jest też funkcja rozpoznawania obrazów, tym razem realizowana przez algorytmy Google.

Jak widzisz - wszystkie funkcje widżetów instalowanych na stronie można ustawić po prostu w przeglądarce. Jeżeli do tego dodać rozwiązania systemowe, na przykład tryb wysokiego kontrastu, powiększenie i lupę, to już całkiem niweczy sens instalowania rozwiązania w rodzaju Userway.

Wieści o dostępności

Na początek informacja, która poruszyła środowisko dostępnościowców. Przejęcie Userway przez Level Access to wielka wiadomość dla branży dostępności cyfrowej. Oznacza to, że 2 nistotne podmioty a rynku połączą swoje siły, aby zapewnić lepsze rozwiązania dla osób z niepełnosprawnościami. Może to też oznaczać, że ceny usług dostępności spadną, a jakość wzrośnie. A może to oznaczać, że będziemy mieli więcej zabawnych memów o dostępności na Twitterze. Na razie nie wiadomo, co z tego będze.

Tego jeszcze w Dostępniku nie było! AstroAccess, organizacja non-profit, przygotowuje osoby niepełnosprawne do lotów kosmicznych. W 2021 roku wysłała 12 osób z niepełnosprawnościami na lot paraboliczny, aby przetestować ich możliwości pracy w warunkach nieważkości. Przedstawiciele organizacji podkreślają, że niepełnosprawność nie jest przeszkodą w podróży w kosmos. Celem AstroAccess jest przełamanie barier i umożliwienie niepełnosprawnym osobom udziału w misji kosmicznej. Dostępność kosmosu!

Jeżeli oglądasz serial "Na dobre i na złe", to może zauważysz tam odniesienia do dostępności. To ten serial o idealnym szpitalu w Leśnej Górze, którego nie oglądam od wielu lat. Jednak na pewno ma swoją widownię, bo co jakiś czas dochodzą do mnie jakieś wieści. Product placement zamówiło Ministerstwo Zdrowia, a na podlinkowanej stronie znajdziesz numery odcinków, które należy obejrzeć.

A teraz szybka informacja o wydarzeniu organizowanym w Poznaniu. Sztuczna inteligencja wspierająca komunikację - Poznań Accessibility Meetup VII ma 2 tematy i oba są bardzo ciekawe. Dotyczą wspierania komunikowania się osób z niepełnosprawnością intelektualną i rozpoznawania gestów języka migowego. Ciśnie mnie, żeby pojechać, ale wiek powstrzymuje. Informację o spotkaniu opublikował Anna Karoń, za co serdecznie dziękuję.

PFRON od wielu lat organizuje konkurs na najlepszą pracę doktorską i magisterską. Jedną z kategorii jest dostępność. Gratuluję Monice Szczygielskiej i Adamowi Zającowi zdobycia głównych nagród. A tu możesz przejrzeć listę wszystkich laureatów.

Metawers i web3 to technologie, które powinny być dostępne dla wszystkich. Aby tak było, należy uwzględnić potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Dotyczy to zarówno projektowania, jak i testowania tych technologii. W tym artykule Telefónica wskazuje na kilka kluczowych kwestii, które należy wziąć pod uwagę, aby metawers i web3 były bardziej inkluzywne. Są to między innymi: dostępność urządzeń i oprogramowania, umożliwienie komunikacji i interakcji osobom z różnymi niepełnosprawnościami, zapewnienie dostępu do treści i usług w różnych formatach. Telefónica jest zaangażowana w promowanie dostępności i inkluzywności w metawersie i web3. Firma współpracuje z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami, aby opracować wytyczne i standardy dla tych technologii.

Do kolekcji modeli dorzucam kolejny. Tym razem jest to model dostępnej kultury, opracowany przez Fundację Kultury bez barier. A jeżeli jeszcze za mało Ci czytania, to jest jeszcze model dostępnego parku krajobrazowego, wraz z ałącznikami. Jeżeli znasz jeszcze jakiś - daj mi znać. Od razu uprzedzam, że znam te od sądu, szkoły, uczelni, POZ i czegoś tam jeszcze. W modelarni mam jednak jeszcze miejsce.

I to by było na tyle. Dziękuję Ci za ten ostatni rok, nawet jeżeli czytasz Dostępnik od tygodnia. Przypominam, że łamy Dostępnika są otwarte i zachęcam do zgłaszania tematów i informacji. A na teraz już kończę i pozdrawiam Cię ciepło.