Dostępnik o AutomaticA11y 2025 i pomysłach na przyszłość

Minęły 4 tygodnie od AutomaticA11y i warto wreszcie podsumować wydarzenie. Jednak dodatkowo chcę pokazać kilka pomysłów, jakie chodzą mi (i nie tylko mi) po głowie.

Już po AutomaticA11y i czas na podsumowanie. Impreza się udała i teraz trzeba iteracyjnie dochodzić do ideału. Dlatego poprosiłem o wypełnienie takiej ankiety z samymi otwartymi pytaniami z 10 obszarów. Dostałem 36 zwrotek, co uważam za niezły wynik. Wyniki podpowiadają mi, co warto zmienić lub zrobić lepiej. A zatem po kolei.

1. Miejsce

Do lokalizacji wydarzenia nikt nie miał zastrzeżeń. No faktycznie - samo centrum Warszawy, świetnie skomunikowane i przyjemne, a przy tym dostępne architektonicznie.

Natomiast pojawiła się zupełnie słuszna krytyka co do przestrzeni wewnątrz. Aula w porządku, ale przed nią ciasnota. Zgadzam się z tym całkowicie. Z jednej strony wynikało to z obecności wystawy, która miała zajmować mniej miejsca. Z drugiej - zdecydowałem się na więcej stolików, niż w zeszłym roku.

Z rzeczy, nad którymi muszę popracować, to przede wszystkim kwestie bezpieczeństwa. Wyjścia ewakuacyjne były zastawione, a pracownicy uczelni, którzy mieli przedstawić instrukcję ewakuacji - po prostu się nie pojawili. Pojawiła się też krytyka, że scena była niedostępna. Miałem to na względzie i w przypadku obecności osoby na wózku wśród osób prezentujących, byliśmy przygotowani na dostawienie rampy.

2. Termin

Wszyscy przyjęli termin z dużą akceptacją. Maj jest dobrym miesiącem, czwartek dobrym dniem. Godziny wzbudziły trochę dyskusji, bo jedne osoby chciały godzinę wcześniej, a inne - godzinę później. Wydaje się zatem, że godzina 11:00 jest dość optymalna.

3. Formuła

Formuła - jako całość - była przyjęta pozytywnie. Zestaw bloków prezentacji, panelu dyskusyjnego i ponownie prezentacji jest dość klasycznym podejściem. Natomiast sporo krytyki zebrały stoliki tematyczne. Przede wszystkim ponownie pojawił się problem ciasnoty, ale także sposobu organizacji. Pojawiły się głosy, że stoliki nie mają określonego tematu i moderatora, z czym nie bardzo mogę się zgodzić. Natomiast zgadzam się, że nad formułą muszę popracować. Chętnie posłucham podpowiedzi, jak to zrobić lepiej. Ewentualnie można też ze stolików zrezygnować.

4. Dostępność

W tym obszarze jest co poprawiać. Fundacja Kultury bez barier zapewniła tłumaczenie na język migowy, pętlę indukcyjną i asystę. Jednak nie było transkrypcji na żywo, jak to było w zeszłym roku. Na dodatek pytałem o to w formularzu rekrutacyjnym, co sugerowało, że transkrypcja będzie. Starałem się to zapewnić jeszcze tuż przed rozpoczęciem wydarzenia, ale mi się nie udało. No i mam dylemat na przyszłość: pytać o taką potrzebę, nie mając pewności czy ją spełnię, czy po prostu nie pytać? Podpowiedz proszę.

W tym obszarze pojawił się ponownie temat bezpieczeństwa i ewakuacji. Uwierz mi, że starałem się, żeby było dobrze - bez powodzenia. Dlatego rozważam poszukanie alternatywnej lokalizacji. Trochę mi w tym przeszkadza fakt, że wszyscy uważają aktualną za tak dobrą.

Z innych uwag pojawił się postulat lepszego opisywania prezentacji i filmów dla osób niewidomych, bardziej kontrastowe identyfikatory i lepsza informacja organizacyjna na miejscu. To sobie karbuję w pamięci, bo to raczej nie powinno być problemem.

5. Tematyka

Tutaj mnie trochę zaskoczyliście. Dużo było opinii, że zakres tematyczny jest w porządku, ale równie dużo - aby go poszerzyć i nie skupiać się na sztucznej inteligencji. Jak pewnie wiesz - to jest teraz moja zajawka, ale skoro ludzie oczekują zmian, to chyba muszę odpuścić. Odpuścić, bo zdarzyło mi się odrzucić prezentacje, bo nie było w nich komponentu automatyzacji i sztucznej inteligencji. Zatem odpuszczam, chociaż są też postulaty, aby poszerzyć tematykę o inne obszary dostępności. Akurat tego nigdy nie ograniczałem i na AutomaticA11y były inne dostępności. Zatem to podtrzymuję.

6. Organizacja

Organizację wydarzenia oceniono pozytywnie. Zgadzam się z tą opinią, chociaż z 1 wyjątkiem, o którym dalej. Pochwały zebrał Piotr Kowalski za sprawne prowadzenie całości, pilnowanie dyscypliny czasowej i ogólne ogarnięcie.

Doceniliście też catering, bo i jedzenie było dobre i kawa też jakby nie konferencyjna. Pojawił się postulat, aby zapewnić też posiłek bezglutenowy. Ponieważ wiedziałem o 2 osobach, które tego potrzebują, to poprosiłem Agatę Gawską, żeby 2 porcje załatwiła dodatkowo. Okazało się jednak, że takich osób jest więcej. No i znowu - pytać o to w formularzu? Jak będziemy mieli pieniądze, to załatwimy. Jednak co mamy zrobić, jeżli ich nie zdobędziemy? Nad tym będę się jeszcze głowił.

Za to do poprawy jest system rejestracji. Nawaliłem tu dość mocno i to chcę zmienić. Wydaje mi się, że ręczne obsługiwanie wszystkiego ma mały sens, więc potrzebuję jakiegoś narzędzia. Jeżeli znasz coś takiego, co jest a) bezpłatne lub tanie, b) cyfrowo dostępne i c) po polsku - daj mi znać proszę. Ten bałagan musi się skończyć.

7. Finanse

To wyjątkowo trudny dla mnie obszar. Chciałbym utrzymać bezpłatną formę uczestniczenia w AutomaticA11y i jednocześnie mam wielką potrzebę zadbania o osoby uczestniczące. Jedyną rzeczą, za jaką zapłaciliśmy, był catering. Koszt wyniósł ponad 8000 złotych i taką kwotę musiałem jakoś zdobyć. Większą część pokryła firma Integrated Solutions, a nieco mniejszą - darowizny na BuyCoffee.to. Tym razem się udało, ale co będzie za rok?

Z drugiej strony - sporo osób nie przyjechało i dobrze że zrobiłem overboarding. Stąd pokusa, żeby pobierać drobną opłatę, na przykład 50 złotych, aby rejestracje były bardziej przemyślane, a jednocześnie - te opłaty pozwoliłyby na pokrycie kosztów cateringu. Pomysł spotkał się z ogromną akceptacją w ankiecie. Mimo to - nie będę go wprowadzał. Pozostanę przy zbieraniu pieniędzy na kawę, a może pomożesz mi także znaleźć prywatnych sponsorów.

Podkreślam, że prywatnych, bo pieniędzy publicznych nie chcę dotykać, chociaż pojawiły się takie podpowiedzi. Pieniądze publiczne są trudne do pozyskania, wydawania, a potem rozliczania. Nie mam na to sił ani chęci. Poza tym do tego potrzebny jest jakiś podmiot, a ja nim nie jestem. Organizacyjnie to też jest kłopotliwe: trzeba zbierać listy obecności, upoważniać kogoś do przetwarzania danych, podpisywać umowy itd. A idź mi z tym…

8. Rozszerzenie formatu

Tu mnie ludzie znowu trochę zaskoczyli. Otóż wcale nie cisną na zmianę formatu wydarzenia, bo ten nie jest przeciążający. Owszem - chętnie zobaczyliby warsztaty, hackathon, zorganizowany networking i inne rzeczy, ale bez napinki. Uważają że to wymaga dodatkowych pieniędzy, wysiłku organizacyjnego i niekoniecznie się sprawdzi.

Te opinie skłaniają mnie do pohamowania mojej kreatywności, co pewnie posłuży AutomaticA11y. Jednak nie wyrzekam się całkiem eksperymentów. Na razie nie wiem jeszcze, co to będzie, więc nie pytaj:)

9. Wolne wnioski

W wolnych wnioskach pojawiło się dużo pochwał dla osób organizujących AutomaticA11y. To bardzo miłe i zasłużone. W sugestiach pojawiły się takie tematy jak: szersze komunikowanie wydarzenia i publikowanie materiałów. Co do pierwszego - ja się nie znam. Robię dużo aby nagłośnić AutomaticA11y, ale na pewno można zrobić więcej. Jeżeli się podejmiesz - zapraszam.

Co do drugiego - materiały będą. Już teraz podrzucam 2 pierwsze linki do nagrań. Wielkie dzięki dla Janusza Olszyńskiego za nagranie i zmontowanie, a dla Ani Czapnik za napisy. Pierwszy to prezentacja Małgosi Wyczańskiej, a drugi wspólne Agaty Gawskiej i moje.

10. Temat na kolejną edycję

Jak się okazało - tutaj niezrozumiale sformułowałem pytanie. Pojawiło się trochę braków w odpowiedziach, a z tych wypełnionych trudno mi było wskazać jakiś wiodący temat. Było o wdrażaniu ustawy o dostępności produktów i usług, politykach dostępności, czy projektowaniu uniwersalnym. Jednak najwięcej było sugestii, aby poszerzać i pogłębiać. Dlatego ten temat pozostawiam na razie otwarty.

Podsumowanie

To teraz lista z podsumowaniem, bo już dość dużo tej beletrystyki.

1. Miejsce i termin pozostają bez zmian, chyba że zajdzie coś szczególnego.

2. Formuła wydarzenia pozostaje, włącznie ze stolikami tematycznymi. Tylko ich liczba musi być dopasowana do możliwości lokalowych.

3. Muszę dołożyć wszelkich starań, aby za rok były napisy na żywo. Jeżeli znasz rozwiązanie stabilne i automatyczne - daj mi znać.

4. Odpuszczam warunek uwzględniania automatyzacji i sztucznej inteligencji jako barierę wejścia. Będę to jednak trzymał w serduszku.

5. Szukam platformy do rejestracji lub szerzej - zarządzania wydarzeniem. Warunki brzegowe: niska cena, cyfrowa dostępność i polski interfejs. Daj znać, jeżeli kojarzysz takie coś.

6. AutomaticA11y pozostaje bezpłatne dla osób uczestniczących. Za to szukamy prywatnych sponsorów i zbieramy na kawę. Szukam też podpowiedzi, jak pilnować tych co się rejestrują, żeby też się wyrejestrowywali, jeżeli nie mogą dotrzeć.

7. Zmiany formatu muszą się dziać ewolucyjnie, a temat na kolejną edycję jest do rozważenia.

Pomysły na przyszłość

Czy czujesz, że środowisko dojrzało już do tego, by się solidniej zorganizować? Rozmawiałem ostatnio z Anią Żórawską, że przydałaby się nam organizacja ekspercka, czyli stowarzyszenie dostępnościowców. Ja się zadeklarowałem, ale może to za wcześnie lub może inni nie mają takich potrzeb… Na razie zostawiam to do przemyślenia, a cisnąć będę w kolejnym Dostępniku lub jakoś bezpośrednio.

Drugim pomysłem na przyszłość, ale tym razem moim autorskim, są “atomy dostępności”. Koncept jest taki, aby przygotować zasoby rzetelnej wiedzy o dostępności cyfrowej, architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej i transportowej. Wiedza w małych kawałkach, które nazwałem właśnie atomami. Po co? Po to żeby dostarczyć rzetelne źródło dla systemów zautomatyzowanych i opartych o AI. Te atomy będą się nadawać do wykorzystania w RAG, do trenowania modeli i do czego kto tam jeszcze zechce. Na początek chcę wbić tam całe WCAG, kilka ustaw i dokumentów technicznych. Jednak przewiduję też inne rodzaje zasobów, na przykład filmy, publikacje, grafiki, a nawet osoby i organizacje. Wszystko poukładane jak w pudełeczku. Zrobię sam tyle, ile dam radę. Jednak jeżeli chcesz się przyłączyć do zbożnego dzieła - daj znać. Repozytorium jest na Github, a aplikacja na Netlify. Na razie nie podaję linków, ale kto chce, to zajdzie:)

Wieści o dostępności

Dużo się ostatnio dzieje, a szczególnie w okolicy ustawy o dostępnośi produktów i usług. W poniedziałek i wtorek była konferencja w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Możesz przejrzeć agendę tego wydarzenia. Nie wiem, czy będą nagrania, ale jeżeli się dowiem, to dam znać.

Kilka dni temu PFRON opublikował wytyczne o tym, jak zapewnić dostępność produktów i usług. Jest to ustawowy obowiązek PFRON, aby takie wytyczne opublikować. Ja jeszcze nie czytałem, ale się zabieram.

Podczas AutomaticA11y razem z Agatą Gawską prezentowaliśmy naszą aplikację KoREKtor. Zadaniem KoREKtora jest ocena, czy ogłoszenie rekrutacyjne zawiera informacje oczekiwane przez osoby z niepełnosprawnościami poszukujące pracę. Sprawdza jednak rzeczy istotne dla wszystkich, na przykład czy ogłoszenie zawiera informacje o wynagrodzeniu, wymaganiach i zadaniach wykonywanych na stanowisku pracy. Jeżeli masz ochotę - pobaw się. Będziemy też wdzięczni za podzielenie się obserwacjami. Najlepiej napisać wprost do Agaty na adres agata.gawska@gmail.com.

A skoro już mowa o Agacie, to będziemy ponownie prowadzić zajęcia na studiach podyplomowych w Łodzi. Oczywiście nie sami, ale tak nas rzuca wspólnie w różne miejsca. Ja będę uczył o cyfrowej dostępności (co za zaskoczenie!). Opis studiów znajdziesz tutaj.

I to by było na tyle. Jesteśmy już po wyborach prezydenckich i to wszystko, co mam na ten temat do powiedzenia. Ukraińcy nadal się bronią przed agresorem z Rosji i to czasem całkiem udatnie. Trzymajmy za nich kciuki, bo oni są teraz w takiej samej sytuacji, jak Polska była w 1920 roku. A w USA nadal śmiesznie i strasznie. Za to nadchodzi lato i pamiętaj, żeby się tym cieszyć.